Migrantensmokkel
Als gevolg van verschillende migratiecrisissen is migrantensmokkel een van de misdrijven geworden waarvan de winstgevendheid de afgelopen jaren het sterkst is toegenomen. Het gaat voornamelijk om smokkelaars die, in ruil voor soms grote sommen geld, mensensmokkel organiseren.
Netwerken van mensensmokkel zijn soms eenvoudig (met een beperkt aantal betrokkenen) maar kunnen ook erg complex zijn (die zo ingewikkeld en georganiseerd zijn dat ze als echte criminele organisaties kunnen worden beschouwd). Naargelang de mate van complexiteit van de netwerken worden er verschillende witwasmethodes gebruikt om geld in de wettige economie in te brengen, te verplaatsen en te investeren.
De verrichtingen die worden vastgesteld in de dossiers die de CFI aan de gerechtelijke overheden doormeldde zijn doorgaans geldovermakingen (money remittance), vaak van en naar regio’s die bekendstaan als plekken op migratieroutes die migranten doorkruisen om West-Europa te bereiken.
In andere gevallen stellen we vast dat er rechtmatige bedrijven worden gebruikt die onder leiding staan van smokkelaars of hun naasten (zoals klein- of groothandels, voedingswinkels, reisbureaus, transportbedrijven, internettoegangspunten of nachtwinkels) en gedurende de hele reisweg worden gebruikt om de faciliterende activiteiten van de netwerken te ondersteunen, meer bepaald door logistieke steun te bieden. Ze kunnen ook worden gebruikt om de opbrengsten van misdrijven wit te wassen en hun inkomsten een schijn van rechtmatigheid te geven. Uit deze dossiers blijkt dat betrokkenen hun handelsactiviteiten vaak als dekmantel gebruiken voor illegale activiteiten die met clandestiene immigratienetwerken verband houden. Ook al kan de aard van de handelsactiviteiten die deze vennootschappen uitoefenen een verklaring vormen voor stortingen in contacten is het waarschijnlijk dat, gelet op de politie-informatie, de verrichtingen minstens ten dele opbrengsten zijn die uit migrantensmokkel voortkomen.
De gemaakte winsten worden geïnvesteerd in onroerende goederen, goederen van grote waarde en in rechtmatige bedrijven, zowel in de landen van oorsprong als in de landen van bestemming[1].
Criminele netwerken gedijen dankzij de grote vraag naar de diensten van smokkelaars en de geringe pakkans. Migrantensmokkel is een punt van internationale bezorgdheid. De FAG heeft, als onderdeel van haar werk inzake trends, een typologische studie[2] aan het onderwerp gewijd en de CFI heeft hieraan meegewerkt. Het resultaat ervan heeft tot doel een internationaal perspectief op dit onderwerp te bieden, typologieën over de gebruikte witwasmethodes te verstrekken en de private sector[3] hiervan bewust te maken.
Het blijft moeilijk om financiële stromen voortkomend uit migrantensmokkel op te sporen. Het veelvuldige gebruik van contant geld, het vermijden van de formele banksector en het gebruik van niet-officiële methodes buiten het bankenstelsel om zoals “hawala” zijn belemmerringen. Volgens het verslag van de FAG zijn er nog andere moeilijkheden zoals het gebruik van cryptoactiva en van professionele witwasnetwerken.
Tot slot, zoals benadrukt door Europol[4], is een van de belangrijkste wijzigingen van de werkwijzen van smokkelaars het wijdverbreide gebruik van digitale diensten en hulpmiddelen, zoals sociale media en mobiele toepassingen voor de rekrutering, (versleutelde) communicatie, het delen van foto’s en video’s van (valse) documenten maar ook voor het overmaken van geld.
[1] Europol (2021), European Migrant Smuggling Centre – 5th Annual Report [Europees Centrum tegen migrantensmokkel – Vijfde jaarverslag], Bureau voor publicaties van de Europese Unie, Luxemburg.
[2] FAG, ML/TF Risks Arising from Migrant Smuggling, maart 2022.
[4] Europol (2021), European Migrant Smuggling Centre - 5th Annual Report [Europees Centrum tegen migrantensmokkel – Vijfde jaarverslag], Bureau voor publicaties van de Europese Unie, Luxemburg
