Jaarverslagen
Voorwoord 2024
Het nieuwe activiteitenverslag van de CFI biedt mij de gelegenheid om alle medewerkers van de Cel, maar ook onze gebruikelijke partners van justitie, politie en de administratieve diensten van de staat te bedanken voor hun werk en dagelijkse samenwerking.
Er wordt vaak gezegd dat de cijfers voor zich spreken.
In de wereld van de strijd tegen financiële criminaliteit, witwassen en de financiering van terrorisme is het echter niet alleen nodig om de analyse te maken van de jaarlijkse balans, maar ook - en vooral - om er nuttige lessen uit te trekken om de strategieën voor de bestrijding van witwassen aan te passen, waarbij het gebruik van financiële inlichtingen een essentiële rol speelt.
Omdat het aantal ontvangen meldingen voortdurend toeneemt, moet de Cel zich voortdurend aanpassen. Dat heeft ze eind 2024 gedaan met de implementatie van de nieuwe meldtool goAML.
Het moet worden opgemerkt dat een groot aantal ontvangen meldingen geen betrekking heeft op activiteiten in België, maar op verrichtingen van EU-onderdanen in andere landen. Het doorgeven van informatie aan andere financiële inlichtingeneenheden in de Europese Unie vertegenwoordigt aldus een zeer groot deel van de externalisaties van de Cel.
Ook mag niet worden vergeten dat een dossier dat aan justitie wordt doorgemeld informatie uit een groot aantal meldingen van verdachte transacties kan bevatten.
Naast de communicatie aan justitie bestaat ook een procedure voor het naar buiten brengen van nuttige informatie aan bepaalde administratieve instanties.
Ten slotte vormen de ontvangen meldingen een gemeenschappelijke basis voor latere analyses door de CFI.
De looptijd van de Cel is niet dezelfde als die van de gerechtelijke en politiële autoriteiten. Het werk en de werkrelatie tussen de CFI en haar partners kan worden beschreven als een aflossingsmarathon (“marathon relais”).
Door haar nauwgezette en snelle analyse van de meldingen en navolgende communicatie naar de gerechtelijke overheden en externalisatie naar andere diensten van de staat, geeft de CFI aan deze overheden en diensten de mogelijkheid om een onderzoek te voeren, volgens hun prioriteiten, behoeften en middelen.
De cijfers nopen echter ook tot nadenken over de ontwikkeling van nieuwe strategieën en de verfijning van bestaande in de strijd tegen het witwassen van geld en de financiering van terrorisme om de doeltreffendheid van de genomen maatregelen te vergroten.
Vanaf haar begin is de gerechtelijke finaliteit van de activiteiten van de Cel steeds bevestigd. Hoewel dit opzet vandaag de dag nog steeds gerechtelijk is, is de context veranderd omdat er een beleid van administratieve sancties is ontstaan, uitgevoerd door de administratieve diensten onder toezicht van de gerechtelijke overheden.
Bereid deze bijzondere rol op zich te nemen, met inachtneming van de autonomie en de bevoegdheden van elk van de partners, helpt de Cel door haar snelle optreden en contacten met haar Europese en internationale homologen nu al vaak om informatie te verzamelen die nuttig is voor de voortzetting van onderzoeken, met name gerechtelijke en zelfs voor de identificatie van vermogensbestanddelen die in het buitenland worden aangehouden.
De verruiming van de gerechtelijke rol van de Cel komt ook tot uiting in een toename van de mededelingen van nuttige informatie aan andere overheidsdiensten. Wat belastingfraude betreft, gaat het om externalisatie naar de fiscale diensten via de afdeling CAF. Dankzij de doeltreffende aanpak van deze mededelingen kon hierdoor tussen 2019 en 2023 niet minder dan 1,5 miljard euro worden belast1.
Het vergroten van dergelijke externalisaties om de strijd tegen “fiscale oplichting” door criminele organisaties op te voeren, is een weg die de komende maanden en jaren verder moet worden verkend. Ik introduceer opzettelijk de term “fiscale oplichting” en onderscheid deze van de fiscale patrimoniumfraude.
Zoals ik het zie omvat deze “fiscale oplichting” al die economische activiteiten die legitiem lijken, maar waarvan het enige doel is om enerzijds legitieme economische activiteiten te verstoren en anderzijds de middelen van de staat te plunderen, en maar al te vaak gaat dit soort fraude hand in hand met sociale fraude.
Lessen trekken uit de cijfers van 2024 betekent ook vaststellen dat professionele witwasnetwerken met alle plezier stromen aanvaarden die verband houden met drughandel en zo de in 2024 vastgestelde bedragen “verbergen” die rechtstreeks in verband kunnen worden gebracht met dit soort onderliggende criminaliteit. Het zoeken naar de oorzaken van de omvang van drughandel roept ook vragen op over het fenomeen van corruptie met lage intensiteit, d.w.z. de kleinschalige corruptie bijvoorbeeld van mensen die nodig zijn om containers met drugs te smokkelen. Deze vraagstelling deel ik met mijn Franse, Nederlandse en Duitse collega's. In samenwerking met de nationale drugscommissaris, met wie ik het voorwoord van het vorige jaarverslag deelde, wordt de CFI ertoe gebracht om strategische analyses uit te wisselen en uit te werken die ook voorgelegd zullen kunnen worden aan de nieuwe Europese Autoriteit voor de bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering.
Ter afsluiting van dit voorwoord wens ik u veel leesplezier.
Philippe de KOSTER
Voorzitter van de CFI
1Dit bedrag heeft betrekking op belastingtoeslagen en -verhogingen exclusief boetes.
